Dengeleri Okumak: Bireysel Yatırımcılar İçin Enflasyon, Faiz ve Vade Stratejisi

Enflasyon ve Faiz Dengesini Okumak

Fiyatlar genel seviyesindeki artış (enflasyon), tasarrufların satın alma gücünü aşındırır. Bu nedenle faiz oranlarını nominal değil, enflasyondan arındırılmış olarak, yani reel faiz ile değerlendirmek gerekir. Pozitif ve sürdürülebilir reel faiz, nakit ve sabit getirili enstrümanları cazip kılarken; negatif reel faiz, reel varlıklara (örneğin hisse senetleri ve bazı emtialar) yönelimi artırabilir.

Reel faiz ve beklenti katmanı

Reel faizi basitçe “mevduat/tahvil faizi eksi beklenen enflasyon” olarak düşünebilirsiniz. Beklenti kısmı, manşet verinin yanında enflasyon eğilimlerine (çekirdek kalemler, hizmet enflasyonu) ve ücret dinamiklerine bakılarak daha iyi anlaşılır. Beklentiler iyileşirken uzun vadeli faizler gerileyebilir; bu da uzun vade tahvillerde fiyat kazancı anlamına gelebilir. Tersi durumda vade riski artar.

Vade Stratejisi: Merdiven ve Denge

Vade, getiri ile riskin ana kaldıraçlarından biridir. Kısa vade likidite ve belirsizlikte esneklik sağlar; uzun vade ise daha yüksek kupon/temettü akışı ve olası fiyat kazancı sunar ama faiz oynaklığına duyarlıdır.

Vade merdiveni nasıl kurulur?

• Toplam sabit getirili payınızı, örneğin 6-12-24-36 ay gibi farklı vadelerde eşit dilimlere bölün.
• Her vadesi dolan dilimi, o günün faiz seviyesine göre en uzun basamağa taşıyarak merdiveni güncel tutun.
• Böylece tek bir tarihte “tüm risk” yerine, farklı zamanlarda yayılmış yeniden fiyatlama avantajı yaratırsınız.

Belirsizlik yüksekse “barbell” yaklaşımı (çok kısa + daha uzun vadeyi birlikte tutmak) da dalgalanma yönetiminde işe yarayabilir.

Portföyde Dengeleyici Varlıklar

Farklı rejimlerde farklı varlıklar öne çıkar. Hisse senetleri büyüme ve verimlilik artışından beslenir; tahviller zayıf büyüme ve düşen faiz dönemlerinde korur; nakit beklenmedik fırsatlar için mühimmat sağlar; altın ve bazı emtialar, belirsizlik ve yüksek enflasyonda dengeleyici olabilir.

Rejim bazlı düşünme

• Yüksek enflasyon + sıkı para politikası: Nakit ve kısa vade cazip, bilançosu güçlü ve fiyatlama gücü olan şirketler öne çıkabilir.
• Enflasyon düşüşe geçerken: Orta-uzun vadeli tahvillerin duyarlılığı artar; kalite odaklı hisseler destek bulabilir.
• Zayıf büyüme: Defansif sektörler, nakit akışı öngörülebilir şirketler ve kaliteli sabit getirili enstrümanlar önem kazanır.

Risk Yönetimi: Basit ama Etkili

Risk, getiri için ödenen bedeldir; kontrol edilmezse gelecekteki fırsatları tüketebilir. Ölçülebilir, tekrarlanabilir kurallarla ilerleyin.

Hızlı kontrol listesi

• Tekil risk sınırı: Tek bir varlığa maruziyeti belirli bir yüzdeyle sınırlayın.
• Yeniden dengeleme: Portföy dağılımınız hedeften saptığında periyodik olarak normalize edin.
• Likidite tamponu: Kısa vadeli ihtiyaçlar için ayrı bir nakit havuzu tutun.
• Senaryo analizi: “Faiz +200 bp, enflasyon sürprizi, büyüme şoku” gibi basit stresleri düşünerek kırılganlıkları görün.

Yakın Dönemde İzlenecek Veriler

Merkez bankası faiz kararları ve iletişimi, TÜFE/ÜFE ile çekirdek enflasyon, istihdam ve ücret verileri, PMI/endeksleri, bütçe dengesi ve kredi büyümesi gibi göstergeler, hem faiz patikasını hem risk iştahını şekillendirir. Veriler arası tutarlılık sinyalin gücünü artırır; tek bir veriyle karar vermekten kaçının.

Not: Bu içerik genel bilgilendirme amaçlıdır, yatırım tavsiyesi değildir.